Curi polako i mart a nova vlada Tuzlanskog kantona nije ni na vidiku. Izborni rezultati na nivou Tuzlanskog kantona stvorili su priliku za zavrzlamu u konstituisanju vlasti koju su političari maksimalno iskoristili. Za razliku od ostalih kantona u kojima je glavno pitanje "ko s kim hoće" u skupštinsku većinu, u našem je to "ko s kim može" što se pretvorilo u "kome je s kim dozvoljeno". SDP-ova centrala je izričita, SDP-u TK se ne dopušta da formira vladu sa SDA ili PDA.
Nakon sjednice Glavnog odbora SDP-a u subotu priča oko formiranja vlasti u TK vraćena je na početak. Opet SDP pregovara sa strankama koje su činile onaj polazni građanski blok (SDP, DF, NS, SBB i SzBiH) ali ono što nije funkcionisalo na početku sada će još teže. SBB je u međuvremenu sklopio dogovor sa PDA oko zajedničkog ulaska u vlast, isti takav dogovor ima i SzBiH sa SDA, a bez ove dvije stranke građanski blok ne može dosegnuti minimalnih 19 glasova za skupštinsku većinu.
Kad već ne može da Vladu formira SDP postavlja se pitanje zašto to ne učine SDA i PDA? Bez obzira na njihov "težak razvod" stranački lideri su se dogovorili da bi mogli zajedno, i zaista bi mogli. SDA i PDA zajedno imaju 16 glasova, a uz glasove SBB-a i SzBiH imali bi sigurnu većinu od 20 glasova.
Ipak ono što je matematički moguće treba da bude moguće i u Skupštini TK, a već je skoro zaboravljeno da imamo novu Skupštinu ali bez kompletiranog skupštinskog rukovodstva. U startu je zapelo kada se tadašnji građanski blok (SDP, DF, NS, SBB i SzBiH) raspao na pitanju kandidiranja bošnjačkog člana za skupštinsko rukovodstvo kojeg čine predsjednik i dva zamjenika.
Tačnije, zapelo je već kod formiranja Kluba Bošnjaka jer se izborni rezultat malo poigrao pa Građanski blok, koji je u Skupštini obezbjedio minimalnu većinu, u Klubu Bošnjaka je bio bez većine. S druge strane, dva od tri člana skupštinskog rukovodstva, dolaze iz SDP-a (iz klubova Hrvata i Srba), čeka se da se formira Klub Bošnjaka i predloži svog kandidata za skupštinsko rukovodstvo. Sad dolazi najzanimljivije, tri člana skupštinskog rukovodstva između sebe biraju predsjednika Skupštine. Bez obzira ko će biti treći član, SDP već ima dva člana što znači da će novi predsjednik Skupštine sigurno biti iz SDP-a.
Predsjednik Skupštine ima značajan uticaj na rad Skupštine, a njegova prva obaveza je da imenuje mandatara Vlade. Istina, Poslovnikom o radu Skupštine je predviđeno da se konsultuje sa zamjenicima ali odluka je njegova. Postavlja se pitanje da li će predsjednik Skupštine predložiti za mandatara nekoga iz SDA ili PDA ako to ne odgovara SDP-u. Važno je napomenuti da skupštinska većina bez SDP-a praktično ne može učiniti ništa da bi promijenila skupštinsko rukovodstvo u svoju korist.
Skupština formalno nije u blokadi ali blokada je tu, pred vratima. SDP ima mogućnost da presudno utiče na rad Skupštine preko skupštinskog rukovodstva, preko Kolegija Skupštine, preko klubova Hrvata i Srba. Postavlja se pitanje kako bi fukcionisala Vlada bez SDP-a a sa tako važnom ulogom SDP-a u Skupštini. Odgovor je jednostavan, teško bez velike količine dobre volje svih stranaka.
Najzanimljivije smo ostavili za kraj. Od početka se kalkulisalo s tim da bi neki poslanici mogli pre(bje)ći u nezavisne i priključiti se skupštinskoj većini, a sada ta kalkulacija postaje još zabavnija. Sve češće se čuje kako bi stranačke centrale mogle narediti potrebnom broju svojih poslanika da pređu u nezavisne i pripomognu u formiranju Vlade. S obzirom da je u politici sve moguće, čak i drvena furuna, sve su kalkulacije u igri pa da ih ponovimo:
1. SDP i građanski blok formiraju vlast (najmanje moguće)
2. SDP, DF, NS i novonastali nezavisni poslanici formiraju vlast
3. SDA, PDA, SzBiH i SBB, formiraju vlast uz skupštinsku opstrukciju (čitaj SDP)
4. SDA, PDA, SzBiH i SBB, formiraju vlast uz prećutnu podršku SDP-a u Skupštini
5. Da se formira ekspertna vlada (bez stranačkih kadrova)
Možda ima još neka varijanta ali i ovih pet je dovoljno imati na stolu da o njima razmišlja onaj kome je do toga. Evo i dodatnih podataka o Skupštini TK koji bi nekima mogli biti zanimljivi:
KLUB BOŠNJAKA (29)
Alić Senad PDA
Ahmetagić Bahrudin SDA
Begić Zumra SDA
Bećić Mirsad PDA
Bešlagić Selim NS
Čaušević Midhat SDA
Dostović Rasim PDA
Džuzdanović Suvada SDA
Gazibegović Sead SDP
Gušić Mirnes SzBiH
Gutić Bego SDA
Hadžić Dževad SDP
Hamzić Nedžad SBB
Hodžić Amila SDP
Ibrišimović Đuzada SzBiH
Kahrimanović Azra PDA
Karić Alen SDP
Kurtić Hasiba SDA
Lugavić Jasmina PDA
Mandžić Smajo PDA
Mešalić Mahir DF
Memić Mirela SDP
Okić Azra SDP
Skopljak Fahrudin SDA
Suljkanović Jakub PDA
Tokić Husein SDP
Umihanić Šekib SDA
Vuković Lejla SBB
Zukić Muamer SDA
KLUB HRVATA (2)
Vedrana Petrović SDP
Boris Krešić DF
KLUB SRBA (2)
Slađan Ilić SDP
Žarko Vujović SDP
KLUB OSTALIH (2)
Sandra Imširović DF
Mirela Trepanić NS
Izvod iz Poslovnika o radu Skupštine TK:
2. KLUBOVI NARODA
Član 9.
Nakon davanja i potpisivanja svečane izjave, u Skupštini se osnivaju tri kluba poslanika konstitutivnih naroda (u daljem tekstu: klubovi naroda) i klub ostalih.
Klubovi naroda su:
a) Klub poslanika Bošnjaka,
b) Klub poslanika Hrvata i
c) Klub poslanika Srba.
Ako u Skupštini nema izabranih predstavnika nekog od konstitutivnih naroda, klub tog naroda neće biti ustanovljen.
Svaki klub bira predsjednika, a može izabrati i zamjenika predsjednika koji rukovode klubom i usklađuju njegov rad.
Poslovnikom o radu klubova naroda, svaki će klub urediti način svoga rada.
Poslovnik kluba naroda ne može biti u suprotnosti sa pravima i obavezama kluba koji proističu iz ovog poslovnika.
Član 10.
Svaki klub naroda predlaže između svojih članova jednog kandidata za mjesto predsjednika ili zamjenika predsjednika Skupštine.
Skupština pojedinačnim glasanjem potvrđuje kandidate natpolovičnom većinom od ukupnog broja poslanika u Skupštini.
Tri, od Skupštine potvrđena kandidata, između sebe nadpolovičnom većinom odlučuju ko će biti predsjednik Skupštine i sa tom odlukom upoznaju Skupštinu.
Ako u Skupštini nema poslanika nekog od konstitutivnih naroda, mjesto zamjenika predsjednika Skupštine iz tog konstitutivnog naroda ostaje upražnjeno.
3. PREDSJEDNIK SKUPŠTINE
Član 12.
Predsjednik Skupštine ima pravo i dužnost da:
- predstavlja Skupštinu,
- učestvuje u pripremama, saziva i vodi sjednice Skupštine,
- učestvuje u pripremama, saziva i vodi sjednice Kolegija Skupštine,
- imenuje kandidata za mjesto premijera Tuzlanskog kantona (u daljem tekstu:
premijer) u konsultaciji sa zamjenicima predsjednika,
- inicira stavljanje na dnevni red sjednica Skupštine, Kolegija i radnih tijela pitanja iz nadležnosti Skupštine,
- osigurava poštivanje načela i odredbi ovog poslovnika, stalnih radnih tijela Skupštine i Kolegija,
- osigurava realizovanje prava i dužnosti klubova naroda i klubova političkih stranaka tokom pripreme i održavanja sjednica Skupštine i Kolegija,
- osigurava i realizuje prava i dužnosti poslanika u pripremi sjednica Skupštine i Kolegija, kao i tokom sjednica,
- vodi sjednice u skladu sa principima najboljih praksi demokratskog parlamentarizma i odredbama ovog poslovnika,
- potpisuje akta donesena od Skupštine.
4. KOLEGIJ SKUPŠTINE
Član 15.
Sa ciljem unapređenja, efikasnosti i usklađivanja rada, Skupština uspostavlja Kolegij Skupštine (u daljem tekstu: Kolegij) kojeg čine:
a) predsjednik i zamjenici predsjednika Skupštine,
b) predsjednici klubova poslanika formiranih u skladu sa članom 19. Poslovnika,
c) sekretar Skupštine.
Član 16.
U okviru svojih prava i dužnosti Kolegij:
- utvrđuje prijedlog godišnjeg programa rada Skupštine,
- osigurava realizovanje prava i dužnosti poslanika za pokretanje inicijativa za djelovanje Skupštine i ukupno obavljanje njihove funkcije i uloge,
- osigurava saradnju sa klubovima naroda i klubovima političkih stranaka i između njih,
- utvrđuje prijedlog poslovnika,
- koordinira rad radnih tijela Skupštine i saradnju Skupštine i njenih radnih tijela,
- osigurava realizovanje prava i dužnosti Skupštine prema premijeru i Vladi,
- koordinira aktivnostima u pripremi sjednica Skupštine,
- utvrđuje prijedlog dnevnog reda za sjednice Skupštine,
- razmatra inicijative i prijedloge upućene Skupštini.
Član 17.
Kolegij radi u sjednicama.
Sjednice Kolegija održavaju se najmanje dva puta između dva zasjedanja Skupštine.
Sjednice Kolegija saziva i vodi predsjednik Skupštine.
Sjednicama Kolegija, po pozivu predsjednika ili na vlastiti zahtjev, prisustvuje premijer, ministri u Vladi, sekretar Vlade ili ovlašteni predstavnici Vlade i ministarstava.
Sjednicama Kolegija, po zaključku Kolegija, mogu prisustvovati i drugi poslanici u Skupštini.
3. Sazivanje sjednice
Član 55.
Sjednice Skupštine saziva predsjednik Skupštine, a u slučaju njegove spriječenosti jedan od njegovih zamjenika.
Ukoliko Skupština nema zamjenika predsjednika, sjednicu može sazvati i voditi najstariji poslanik u Skupštini.
U slučaju odbijanja predsjednika da sazove sjednicu Skupštine, sjednicu može sazvati jedan od njegovih zamjenika, a ako to odbiju i oba zamjenika, sjednicu može sazvati pismeno ovlašteni predstavnik najmanje 1/3 poslanika (12 poslanika), uz stručnu pomoć sekretara Skupštine.
V.K.
